تحلیل رفتن لثه زمانی اتفاق می‌افتد که لثه‌ها از بین می‌روند یا عقب می‌روند و ریشه‌های زیرین نمایان می‌شوند. با این که عقب‌رفتگی لثه غیرقابل برگشت است، اما برخی از درمان‌ها می‌توانند بافت لثه اطراف دندان را بازسازی کنند.
متخصصان مراقبت های بهداشتی از آن به عنوان تحلیل لثه، یک بیماری پریودنتال یاد می کنند. انواع دیگر بیماری های پریودنتال شامل التهاب لثه و پریودنتیت است.
چه چیزی باعث عقب نشینی لثه می شود؟
عوامل مختلفی می توانند باعث عقب نشینی لثه شوند، از جمله:
- بیماری پریودنتال
- مسواک زدن ضربه ای
- دندان قروچه
- پیری و کهولت سن
- آسیب
- سیگار کشیدن
بیماری پریودنتال
بیماری پریودنتال یا بیماری لثه به عفونت و التهاب لثه ها و ساختارهای فوقانی دهان اشاره دارد. این التهاب به دلیل تجمع رسوبات باکتریایی به نام پلاک رخ می دهد. عواملی که ممکن است باعث ایجاد یا ایجاد بیماری پریودنتال شوند عبارتند از:
- عدم رعایت مسائل مربوط به بهداشت دهان و دندان
- دندان های پر شده و آسیب دیده
- بریج یا پروتزهای دندانی
- ژنتیک
- تغییرات هورمونی ناشی از بارداری یا داروهای ضد بارداری خوراکی
- داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند
- اختلالات خاص مانند سندرم داون و بیماری کرون
- استرس
- سیگار کشیدن یا استفاده از هر محصول تنباکو
- دیابت
بیماری پریودنتال شامل دو مرحله کلی است:
اول ژنژیویت، که همراه با قرمزی و تورم لثه می باشد و سپس پریودنتیت، که در این مرحله لثه و بافت همبند از بین می روند و بین دندان و لثه یک پاکت ایجاد می شود که می تواند باکتری ها را جمع کند. با گذشت زمان، باکتری باعث التهاب بیشتر می شود. اگر لثه ها بیش از حد عقب بروند، ممکن است منجر به تحلیل رفتن استخوان شود که می تواند باعث لق شدن یا افتادن دندان ها شود.
مسواک زدن نادرست
مسواک زدن منظم برای حفظ بهداشت دهان و دندان ضروری است. با این حال، به کار گیری یک روش نادرست برای مسواک زدن می تواند باعث عقب رفتن لثه ها شود. حاشیه لثه بخشی از لثه است که با تاج دندان در تماس است. مسواک زدن نادرست یا خیلی سخت می تواند به این ناحیه آسیب برساند و ممکن است باعث التهاب و تحلیل لثه شود.
عواملی در مسواک زدن که می تواند باعث تحلیل لثه شود عبارتند از:
- اعمال فشار بیش از حد
- استفاده از مسواک با برس سخت یا متوسط
- مسواک زدن دندان ها در یک حرکت گسترده و افقی
دندان قروچه و فشردن
برخی افراد هنگام خواب دندان های بالا و پایین خود را به هم می سایند. حرکت دندان قروچه فشار شدیدی به لثه وارد می کند که می تواند به مرور زمان باعث عقب نشینی آنها شود. دندان قروچه همچنین می تواند باعث لق شدن دندان ها در حفره های خود شود. علاوه بر این، دندان قروچه باعث ایجاد حفره های عمیقی بین دندان و لثه می‌شود که در آن باکتری‌ها می‌توانند جمع شوند. این باکتری ها باعث التهاب لثه می شوند و می توانند تحلیل لثه را بدتر کنند.
سیگار کشیدن
بر اساس گزارش موسسه ملی کهنسالی، بین سیگار کشیدن و عقب نشینی و تحلیل لثه ها ارتباط وجود دارد. افرادی که سیگار می‌کشند دو برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری احتمال دارد لثه‌هایشان عقب نشینی کند.
مراقبت مناسب از دندان
هنگامی که مسواک زدن نادرست و به شکل آسیب زا علت تحلیل لثه ها است، ارزیابی مجدد مراقبت های دندانی مناسب اولین خط درمان است. برنامه مراقبت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تعویض منظم مسواک ها: یک درمان موثر استفاده از مسواک نرم، اولتراسافت یا برقی است.
- امتحان کردن یک خمیر دندان متفاوت: اجتناب از خمیر دندان ساینده می تواند به جلوگیری از تحلیل بیشتر لثه کمک کند. همچنین می توان از خمیر دندان های حساس استفاده کرد.
- تمیز کردن و معاینه منظم دندان با دندانپزشک: مراجعه به دندانپزشک حداقل دو بار در سال برای معاینه و تمیز کردن می تواند به درمان عقب نشینی لثه کمک کند.
جرم گیری و پلنینگ (صاف کردن) ریشه
جرم گیری و پلنینگ ریشه از اولین درمان هایی هستند که دندانپزشک ممکن است به شما توصیه کند. در این روش ها پلاک و تارتار را از زیر خط لثه که مسواک زدن منظم نمی تواند به آن برسد، از بین می برد.
پلنینگ(صاف کردن) ریشه ، پلاک و تارتار را به طور خاص از ریشه دندان ها پاک می کند. پس از آن، دندانپزشک از ابزارهای ویژه ای برای صاف کردن ریشه ها استفاده می کند که به چسبیدن مجدد لثه به دندان کمک می کند.
جراحی پیوند لثه
اگر لثه های فرد به شدت عقب رفته باشد، دندانپزشک ممکن است جراحی پیوند لثه (GGS) را در نظر بگیرد.
در طی GGS، جراح یک تکه کوچک از بافت لثه را از جای دیگری در دهان می گیرد و از آن برای پوشاندن ریشه های دندان در معرض دندان استفاده می کند و به جلوگیری از تحلیل استخوان و عقب نشینی بیشتر لثه ها کمک می کند. GGSهمچنین می تواند از ریشه های دندانی که قبلا در معرض پوسیدگی قرار گرفته اند محافظت کند.
تکنیک جراحی حرفه ای لثه ای (پین هول)
تکنیک جراحی پین هول (PST) یک روش درمانی جدید برای بیماری های لثه خفیف تا متوسط است. این یک روش کم تهاجمی است که شامل ایجاد یک سوراخ کوچک در بافت لثه بالای ریشه دندان در معرض دید است. دندانپزشک ابزار منحصر به فردی را در سوراخ قرار می دهد تا لثه را از دندان جدا کند. سپس لثه را کشیده و روی ریشه دندان در معرض قرار می‌دهند.
نکات زیر می تواند به کند کردن یا توقف پیشرفت لثه کمک کند:
نکات زیر می تواند کمک کننده باشد:
- نخ دندان کشیدن منظم
- استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
- مسواک زدن دندان ها به آرامی در امتداد خط لثه دو بار در روز با استفاده از یک مسواک نرم
- استفاده از دهانشویه ضد عفونی کننده یا فلوراید برای کاهش باکتری ها
- انتخاب اندازه و شکل مسواک مناسب که امکان دسترسی به تمام قسمت های دهان را فراهم کند.
- تعویض مسواک حداقل هر 2 تا 4 ماه یکبار
- مراجعه به دندان پزشک و انجام معاینات منظم
استفاده از روش صحیح مسواک زدن می تواند به جلوگیری از عقب رفتن لثه کمک کند.
انجمن دندانپزشکی آمریکا دستورالعمل های زیر را ارائه می دهد:
- مسواک را روی لثه ها با زاویه 45 درجه قرار دهید.
- با اعمال فشار ملایم، مسواک را با حرکات کوچک و محکم به جلو و عقب بکشید.
- سطوح بیرونی و داخلی و همچنین سطوح جویدنی دندان ها را مسواک بزنید.
- هنگام تمیز کردن سطوح داخلی دندان های جلو، مسواک را به صورت عمودی نگه دارید.
- دندان ها را در مجموع 2 دقیقه مسواک بزنید.
پروتزها می توانند با گذشت زمان با دهان ناسازگار شوند. این می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:
- برجستگی های استخوان و لثه به مرور زمان کوچک می شوند
- تفاوت در تراز فک
- ساییدگی و پارگی عمومی پروتزهای پارسیل
پروتزهای نامناسب می توانند لثه ها را ساییده و تحریک کنند و باعث عقب نشینی لثه ها در اطراف دندان های سالم شوند. افراد می توانند در صورت لزوم با تعویض دندان مصنوعی پارسیل از این امر جلوگیری کنند.
انجام معاینات منظم دندانپزشکی برای تشخیص مراحل اولیه تحلیل لثه حیاتی است. معاینه همچنین به دندانپزشک این امکان را می‌دهد تا هرگونه پرکردگی معیوب یا پروتزهای نامناسب را که می‌تواند به عقب‌رفتگی لثه کمک کند، شناسایی و جایگزین کند.
