درماتیت سبورئیک نوزادان (کلاهک گهواره) و شوره سر نوزاد دو نوع بیماری هستند که معمولاً در نقاطی که دارای تعداد زیادی غده تولیدکننده چربی است مثل کف سر، صورت، بالای قفسه سینه و پشت بدن ایجاد می‌شود. در حالی که درماتیت سبورئیک معمولاً در نواحی غنی از غدد پوست سر، صورت و تنه دیده می شود، شوره سر به پوست سر محدود می شود. شوره سر در نوزادان کمتر از بزرگسالان است. شوره سر به دلایل مختلفی از جمله رشد بیش از حد قارچ، قرار گرفتن در معرض گرمای شدید، استفاده زیاد و یا کم از شامپو، حساسیت به محصولات مو و اختلالات پوستی در نوزادان ظاهر می شود. برای آشنایی بیشتر با شوره سر در نوزادان، علائم، علل، مدیریت، اقدامات پیشگیرانه و علائمی که ممکن است نشان دهنده نیاز به مراجعه به پزشک باشد، با ما همراه باشید.
علائم و نشانه های شوره سر در نوزاد
چندین علامت و نشانه وجود دارد که می تواند نشان دهنده شوره سر باشد. با این حال، علائم رایج عبارتند از:
- خارش پوست سر
- پوسته پوسته شدن و خشکی بدون التهاب روی پوست سر کودک
- لکه های قرمز، زرد یا نقره ای روی سر نوزاد و اطراف آن
- لکه های خشکی که ممکن است در لمس پوسته پوسته یا خشن باشند
اگرچه ممکن است با شوره سر اشتباه گرفته شود، اما کلاهک گهواره در نوزادان باعث خارش یا درد نمی شود و ظرف چند ماه برطرف می شود.
علل شوره سر در نوزاد
علت دقیق شوره سر ناشناخته است. با این حال، اعتقاد بر این است که این بیماری در نتیجه عوامل متعددی مانند ژنتیک، مخمری که به طور طبیعی روی پوست زندگی می کند، مواد محرک، مواد شیمیایی، هوای خشک و سرد و تولید بیش از حد سبوم است. از بین بسیاری از علل، شایع ترین علل عبارتند از:
- کلاهک گهواره، که همچنین باعث ایجاد لک و پوسته پوسته می شود که عمدتاً مایل به زرد هستند.
- شستشوی مکرر با شامپو، خشک شدن پوست سر به دلیل از دست دادن رطوبت
- شرایط آب و هوایی خشک مانند فصل زمستان که باعث خشکی پوست سر می شود.
دلایل اصلی شوره سر در نوزادان شامل تولید بیش از حد سبوم یا چربی پوست یا رشد بیش از حد قارچی به نام مالاسزیا است که ممکن است باعث شود سلول های پوست روی پوست سر به سرعت از بین بروند. در این صورت، ممکن است متوجه پوسته های خاکستری یا سفید روی سر کودک خود شوید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
به طور کلی، با استفاده از برخی درمان های خانگی، شوره سر را می توان در عرض یک هفته یا بیشتر درمان کرد. اما اگر مشاهده کردید که شوره سر مداوم است و حتی بدتر می شود، مشاوره با پزشک کار عاقلانه ای است. اگر پوست سر کودک شما علائم زیر را نشان دهد، حتما به پزشک مراجعه کنید:
- ترشح مایعات
- ترک خوردن
- خونریزی
شوره سر که پس از دو تا سه هفته با درمان شوره سر برطرف نمی شود، نیاز به ارزیابی و معاینه پزشک دارد.
آیا پوسته های روی سر نوزاد فقط به دلیل شوره سر است؟
پوسته های روی سر یا بدن کودک ممکن است همیشه به دلیل شوره سر نباشد. اگر پوست سر کودک شما پوسته پوسته می شود، ممکن است به دلایلی غیر از شوره سر باشد، مانند:
- آفتاب سوختگی پوست سر: برای حل این مشکل می توان از قرار گرفتن کودک در معرض نور خورشید جلوگیری کرد یا در صورت لزوم از کلاه استفاده کرد.
- استفاده از شامپو اضافی و عدم شستشوی خوب در حین شستشو: باقی مانده شامپوی خشک شده روی پوست سر می تواند به صورت پوسته پوسته ظاهر شود و ممکن است شبیه شوره سر باشد. با صرف زمان بیشتر برای آبکشی مو و استفاده از شامپو به اندازه یک سکه می توان از این امر جلوگیری کرد.
- استفاده از شامپو به مقدار کم: شامپو زدن کمتر باعث می شود که چربی ها و سلول های پوست روی پوست سر جمع شوند و در نتیجه ساختار پوسته پوسته شدن پوست سر ایجاد شود.
- درماتیت آتوپیک (اگزما) یا پسوریازیس: بعضی مواقع ممکن است خشک کردن پوست باعث ایجاد پوسته پوسته شود. گاهی اوقات، تشخیص شوره سر معمولی و اگزما ممکن است آسان نباشد.
- هوای سرد و خشک زمستانی: هوای سرد که باعث خشکی پوست سر کودک می شود ممکن است باعث ایجاد پوسته پوسته شود.
- کلاهک گهواره: این بیماری یکی دیگر از علل ایجاد پوسته سر در نوزادان کمتر از یک سال است.
- کرم حلقوی یا درماتوفیتوز: یک بیماری شایع پوستی است که توسط یک قارچ ایجاد می شود و ممکن است دلیلی برای پوسته پوسته شدن و ریزش مو در نوزادان باشد.
- شپش: باعث خاراندن، خارش و پوسته پوسته شدن می شود، اگرچه در نوزادان خیلی شایع نیست.
استرس، استفاده از برخی شامپوها یا صابون‌ها و داشتن آلرژی‌های خفیف می‌تواند شوره سر را در نوزادان بزرگ‌تر و کودکان نوپا بدتر کنند.
چگونه از شر شوره سر نوزاد خلاص شویم؟
هنگامی که تأیید شد که کودک شما شوره دارد، این مراحل را دنبال کنید تا از شر آن خلاص شوید.
- قبل از شامپو زدن موهای خشک کودک را برس بزنید تا پوسته های بزرگ و قابل مشاهده شوره سر از بین برود.
- استفاده از روغن های طبیعی برای کمک به خلاص شدن از شر شوره سر بسیار موثر است زیرا به شل شدن پوسته های چسبیده به پوست سر کمک می کند. برای استفاده از روغن، قبل از شامپو، روغن را به آرامی روی پوست سر کودک ماساژ دهید. بگذارید روغن برای مدتی روی پوست سر بماند و سپس موهای کودکتان را شانه کنید. همانطور که شامپو می‌زنید، مطمئن شوید که تمام روغن‌ها پاک می‌شوند، در غیر این صورت، می‌تواند منجر به مشکلات بیشتری شود.
- از شامپوی معمولی برای شستن موهای کودک هر روز استفاده کنید. شوره های خفیف را می توان به راحتی با این روش از بین برد.
- برای شوره سر شدید، از شامپوی دارویی شوره سر که توسط متخصص اطفال توصیه می شود استفاده کنید. یک یا دو بار در هفته بسته به شدت شوره سر و تجویز پزشک از آن استفاده کنید. هنگام شامپو زدن، شامپو را حداقل دو دقیقه روی پوست سر بگذارید.
- هنگام شستن موهای کودک، به آرامی از انگشتان خود برای ماساژ پوست سر و ایجاد کف مناسب استفاده کنید. با آب کاملاً بشویید و از هیچ نرم کننده ای استفاده نکنید.
- سر کودک را کاملا با حوله خشک کنید.
- اگر کودک مستعد شوره سر است، باید همواره pH طبیعی پوست سر حفظ شود و پوست سر بدون چربی کمتر دچار مشکل شوره سر می شود.
- پزشک ممکن است لوسیون یا کرم ضد قارچ پوست سر را برای نوزاد تجویز کند. کرم‌های هیدروکورتیزون ممکن است به تسکین التهاب، قرمزی و خارش کمک کند اما استفاده از آنها باید تحت راهنمایی پزشک اطفال باشد.
چگونه از شوره سر در نوزادان جلوگیری کنیم؟
- پس از درمان، ممکن است مجددا دچار شوره سر شوید. بنابراین، عاقلانه است که برخی از اقدامات پیشگیرانه را دنبال کنید که می تواند به شما در جلوگیری از شوره سر کودک کمک کند.
- روال استفاده از شامپو را منظم کنید. شستشوی بیش از حد با شامپو، می توانند PH پوست سر کودک شما را مختل کنند. تعداد دفعاتی که پوست سر کودکتان را شامپو می زنید به وضعیت او بستگی دارد. به عنوان مثال، در مورد کلاه گهواره، شامپو زدن روزانه می تواند به از بین بردن چربی اضافی و شل شدن پوسته های روی پوست سر کودک شما کمک کند. با این حال، برای سایر علل خشکی پوست سر، شامپو زدن یک روز در میان ممکن است از خشکی بیش از حد جلوگیری کند.
- از شامپوهای دارویی با تجویز پزشک استفاده کنید. آنها پس از تعیین علت شوره سر، شامپوی خاصی را به کودک شما پیشنهاد می کنند.
- استفاده منظم از روغن های طبیعی. این روش می تواند به جلوگیری از تجمع پوسته های شوره سر کمک کند. استفاده از روغن های ارگانیک و طبیعی، مانند روغن نارگیل یا روغن زیتون، بسیار مفید و موثر است.
کلام آخر
شوره سر در نوزادان ممکن است به صورت خارش، پوسته پوسته شدن پوست سر یا لکه های خشک هنگام لمس کردن ظاهر شود. عواملی مانند شرایط آب و هوایی، محصولات کودک یا سایر عوامل تحریک کننده ممکن است باعث شوره سر باشند. رعایت روتین استفاده از روغن ها و شامپو می تواند به جلوگیری از دوره های مکرر شوره سر کمک کند. اگر این بیماری با درمان های خانگی برطرف نشد یا علائمی از ترک خوردگی یا خونریزی نشان داد، با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. بروز علائم شدید ممکن است نشان دهنده بیماری های زمینه ای مانند پسوریازیس، اگزما و کلاهک گهواره باشد که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. از لوسیون ها یا کرم های ضد قارچ یا ضد التهاب فقط با تجویز پزشک استفاده کنید.
